Interview met Mach1 & LEV
Edith Zandee, mede-eigenaar Mach1 en oprichter LEV Visualisers.
​Wat is precies het verschil tussen een collectief en een agentschap?
​
Een collectief en een agentschap is eigenlijk hetzelfde. Voorheen noemde je dat agentschap, maar de naam agent is nu een iets minder populair woord denk ik. Met Mach1 hebben we nu ook gekozen voor het collectief. Omdat je dan hoopt meer met elkaar te kunnen doen. Een collectief – zoals Mach1 dat nu wil zijn – helpt elkaar. Als een freelancer ergens bij een klant hoort dat ze ook nog een designer nodig hebben, dan geeft hij ons een belletje om een designer van Mach1 daar te introduceren. Het collectief is dus meer dat je elkaar ook helpt aan extra werk.
Wat doen jullie precies voor de freelancer?
​
We beheren de agenda van de freelancer en we regelen de planning. Dus ik bel met de freelancer om te vragen of hij beschikbaar is. We hebben geen open agenda - zoals Google Calendar bijvoorbeeld. We bellen en we hebben schema’s op papier.
​
Verder zorgen we voor de betalingen; wij versturen de facturen naar de opdrachtgever. Wij sturen vervolgens een factuur naar de klant. En op het moment dat de klant betaalt, kan ik de freelancer weer betalen.
Wanneer betalen jullie de freelancer?
In principe betalen we pas als een klant ook heeft betaald. Anders zouden we een soort bank worden. Bij uitzonderingen geven we wel ‘ns een voorschot.
​
Er zijn gasten die na twee weken al piepen of die factuur al betaald kan worden. In eerste instantie heb je dan medelijden. Want ja, hij heeft een gezinnetje, dus dan betalen we vooruit. En dat komt dan niet één keer voor, maar structureel. En dan blijkt opeens dat z’n vrouw vakantie zit te vieren in Cannes.
​
We zijn dus geen payroll service die vooruitbetaalt. We hebben wel over-wogen om te informeren hoe dat precies zit. Grote internationale opdracht-gevers hebben betalingstermijnen waar zzp’ers niet zoveel mee kunnen. Dat zijn soms 90 dagen. Dat is vreselijk als zelfstandige. En dan is een payroll service misschien wel een oplossing. Maar het kost wel geld.
Helpen jullie freelancers met factureren?
​
Als freelancer dien je nog wel zelf een factuur naar ons – de agent - te sturen. Minus de fee die we hebben afgesproken. Maar dat kan je natuurlijk wel één keer per maand of per kwartaal doen. En je moet nog steeds per klus een andere factuur sturen. Er zijn een paar freelancers waar ik de facturen voor maak. Omdat ze zelf te chaotisch zijn.
​
We doen niet de boekhouding, maar we adviseren wel hoe freelancers dat het beste kunnen doen. En we geven ook tips: als je je factuur betaald krijgt, zet dan ongeveer de helft opzij voor belastingen.
Komen jullie op voor jullie freelancers?
We bemiddelen bij conflicten tussen opdrachtgevers en freelancers. Omdat er bijvoorbeeld door een freelancer te veel uren zijn gemaakt omdat de opdracht opeens anders werd.
We beschermen ook onze freelancers. Het zijn namelijk gewoon mensen. En die hebben ook zo hun sores. En soms scherm ik ze af voor klussen die ze niet aankunnen. Of die op dat moment even te zwaar voor ze zijn. Maar ik bescherm ze ook voor iets dat ze niet kunnen of niet fijn vinden. Want voor een visualiser is het heel vervelend om halverwege een klus naar huis te worden gestuurd.
Hoe promoten jullie freelancers?
​
Natuurlijk hebben we een site waar freelancers gratis op mogen staan. Er zijn trouwens agenten waar je moet betalen om op de site te mogen staan. En tenslotte hebben we hier in het pand een aantal flexplekken waar onze freelancers altijd kunnen werken.
We hebben zo’n 90 freelancers in ons bestand. Waarvan een aantal op onze site – in de etalage – staan, en waarvan we een aantal in ons ‘Mach-agazijn’ hebben. Sommige freelancers willen ook niet op het internetscherm staan. Die vinden het prima om op de achtergrond te staan en toch volledig via ons te worden geboekt.
​
We brengen freelancers flink onder de aandacht. We hebben een bestand van 1200 relaties in de bureauwereld en bij adverteerders. En achter onze site zit een mailsysteem waarmee we bijvoorbeeld dtp’ers onder de aandacht kunnen brengen of om aan te kondigen dat we een nieuw freelanceteam hebben. Het is vooral belangrijk dat de opdrachtgever en de freelancer elkaar gezien hebben. Je moet elkaar even gesproken hebben.
Wat doen jullie om te netwerken?
​
We houden één keer per jaar een borrel. Dat zouden we vaker moeten doen. Want dat versterkt het collectieve gevoel. En dan krijg je kruisbestuiving met elkaar.
​
We doen wel ‘ns sessies met onze freelancers. Bijvoorbeeld door alle trafficers en projectmanagers uit te nodigen. Eten, bier en wijn. En dan gaan we met die disciplines brainstormen. En dat doen we ook een keer met alle creatieven. En dan formuleren we met hen een kernploeg. Een groep ondernemende freelancers die ook tijd willen investeren. Om bijvoorbeeld te pitchen op projecten of klanten. En om te kijken hoe we met Mach1 ook naar de adverteerderswereld kunnen gaan.
Wat is jullie fee?
Mach1 is met haar fee denk ik het goedkoopst met 15%. Wij roepen een bepaald tarief voor onze freelancers naar klanten. En dat is dan inclusief die 15% fee voor ons. Maar we onderhandelen ook vaak met klanten. Want ze willen vaak ook een fixed price deal. Freelancers willen die klus graag hebben, wij willen die klant graag helpen en daar kunnen we dan een beetje in delen.
​
De freelancer bepaalt het tarief. We vragen aan de freelancer wat hij wil overhouden. Maar we geven natuurlijk wel een richtlijn. En over dat tarief vragen wij dan onze 15% fee.
​
Bij mijn oude agentschap hanteren ze nog steeds voor visualisers 20% en voor illustratoren 25%. Andere agenten hanteren die fee trouwens ook. Toen ik Lev ben gestart lag de btw op 17,5% dus de freelancers die het lef hadden om met ons te starten hoefden maar een fee te betalen van 17,5%. De freelancers die daarna kwamen die hebben 19%. Een andere agent voor visualisers werkt met levels. Gerelateerd aan de hoeveelheid die je omzet kun je van 25% terug naar 20%.
Helpen jullie opdrachtgevers bij het zoeken naar een freelancer?
​
We geven advies aan klanten. We stellen niet ál onze freelancers voor – zoals sommige agentschappen dat wel doen – maar wij komen met een selectie. Een line up van 2 of 3 talenten.
​
Werken jullie uitsluitend voor (reclame)bureaus? Of ook direct voor adverteerders?
​
Grote bedrijven hebben er behoefte aan. De wereld verandert. De kennis bij de grote adverteerders is aanwezig en die hebben ook behoefte aan creativiteit. Ze willen niet dat hele bureau.
Het is één grote vijver. En we mogen er allemaal in vissen. Veel adverteerders vragen zich af waarom ze naar een groot reclamebureau zouden moeten stappen. En dan leggen we ze uit: bij Mach1 zijn we ook een grote creatieve ploeg. We kunnen allerlei diensten aanbieden: creatieven, projectmanagers, dtp’ers…. maar je hoeft ze niet allemaal te betalen. Je hoeft ze alleen te betalen zodra je ze nodig hebt. De business die Mach1 het afgelopen jaar heeft gehaald is voor 80% afkomstig uit niet-bureaus: rechtstreeks bij de adverteerders. Dat is zo gegroeid. Daar hebben we niks voor gedaan. Daar zijn we niet actief op afgegaan.
Hoe reageren (reclame)bureaus op deze ontwikkeling?
​
Een freelance visualiser van ons – laten we ‘m Frank noemen - werkte jarenlang vaak voor een groot reclamebureau. Maar dat bureau klapte in en werd een stuk kleiner. De opdrachtgevers van het bureau gingen Frank nu rechtstreeks boeken. Dat kwam niet omdat de opdrachtgevers hem kenden van het bureau, maar dat kwam omdat freelance projectmanagers hem kenden. Zij hadden prettig met de visualiser gewerkt – bij dit bewuste bureau of bij een ander bureau – en huurden hem nu in om direct bij de opdracht-gever te gaan werken.
​
Bureaumensen die op bezoek kwamen bij de adverteerder schrokken toen ze Frank daar zagen werken. “Hoezo zit jij hier??” En als ie dan weer ‘ns een keertje geboekt was door het bureau dan kreeg ie daar aan de lopende band rotopmerkingen naar z’n hoofd. Maar ja, zowel de opdrachtgever als het bureau zijn klanten van ons. Dus sturen we onze freelancers ook naar allebei. Het leidde tot een conflict waarna we nooit meer werden geboekt door het bureau. Het zijn nu eenmaal freelancers. En sommige bureaus maken daar een hele toestand van.
Eisen jullie exclusiviteit van freelancers?
Art directors, copywriters - maar ook trafficers - zitten bij heel veel agenten. Die zitten niet bij één agent. Ik heb dat altijd een beetje lastig gevonden. Het is prima dat je naast je agent ook zelf klanten zoekt en benadert. Je hebt voor de belastingdienst ook meerdere opdrachtgevers nodig. Dus je kan niet alles via je agent laten lopen. Maar bij meerdere agenten aansluiten is toch een beetje onoverzichtelijk.
Geven jullie advies aan freelancers?
​
Visualisers komen van een grafische school of een kunstacademie. Ik heb wel enkele visualisers opgeleid. Om ze klaar te maken voor de bureaus en de opdrachtgevers. Ik gaf ze wat proefopdrachten of schaduwopdrachten. En daarbij gaf ik vaak wat tips mee. Maar vooral eerst: zoek je eigen handschrift. Zodat ze zeker zijn van wat ze kunnen in hun eigen stijl. Want je kan wel proberen iemand na te doen omdat die stijl ‘hot’ is, maar dan zit je altijd heel krampachtig met geknepen billen te schetsen. Zeker als een art director over je schouder mee komt kijken, dan klap je dicht. En ik leg ook uit waar je je moet melden bij een bureau en hoe je om moet gaan met een art director.
​
Als visualiser moet je wel sociaal zijn. Anders kun je niet met mensen om je heen gaan tekenen. Als nieuwe visualisers zich aanmelden, dan leg ik wel uit dat er on the spot getekend moet worden. Kun je met die druk om? De meeste haken dan al af. Zoals illustrators. Die het liefst thuis zitten op hun eigen studiootje met hun eigen spulletjes.
​
Daar komt nog bij dat veel mensen gedwongen freelancer zijn worden. Maar die zijn daar absoluut niet geschikt voor. Het zelfstandig ondernemerschap is eigenlijk niks voor hun. Als freelancers zich bij ons aanmelden is altijd mijn eerste vraag: is dat freelancen een gedwongen besluit of is het een vrije keuze?