Gids voor het schrijven van een radiospot.
Leer alles over radioreclame. Van het schrijven van dialogen tot het gebruik van achtergrondsgeluiden.
Waarom een radiocommercial? Omdat luisteraars je niet kunnen negeren!
In een wereld waar mensen overal scrollen, swipen en klikken, is er één plek waar je nog écht de aandacht kunt pakken: de radio. Een radiocommercial is dé manier om je merk in de oren van je publiek te fluisteren… of schreeuwen, net wat je wilt. Hier zijn de voordelen van zo’n gouden momentje op de radio ether:
​
1. Iedereen luistert
Van ochtendfiles tot het moment waarop iemand probeert te koken met drie pannen tegelijk – de radio staat vaak gezellig aan. Met een beetje geluk zing jij straks mee in hun hoofd. Want nee, de skip-knop bestaat niet op de radio.
​
2. Herhaling werkt
Een liedje dat in je hoofd blijft hangen, zelfs als je het niet wil. Dat effect kun jij ook hebben met je radiocommercial. Na een paar keer horen kennen mensen je slogan net zo goed als de tekst van hun favoriete hit.
​
3. Speel met emoties
Een stem die je raakt, een muziekje dat je vrolijk maakt – radio laat je voelen. Met de juiste toon en een vleugje humor kun je luisteraars voor je winnen.
​
4. Snel, flexibel en betaalbaar
Geen maandenlang gedoe met filmlocaties of sterrenacteurs. Een radiocommercial is in no time klaar en verrassend betaalbaar. En bedenk je later dat er nog een actie bij moet? Geen probleem, dat pas je zó aan.
​
5. Laat de verbeelding werken
Met radio kun je letterlijk álles doen. Een koe die tapdanst? Een robot saxofoon speelt? Geen budgetproblemen of special effects nodig – geluid doet het werk. Laat je fantasie maar lekker los.
​
6. Een teamplayer voor je campagne
Een radiocommercial staat niet alleen. Combineer ‘m met social media, een flashy website of een leuke actie in de winkel, en je hebt een complete marketingcombi waar niemand omheen kan.
Radiocommercial script schrijven
Radioreclame is persoonlijk een van mijn favoriete communicatiemiddelen. Laat ik beginnen met een anekdote. In het begin van mijn loopbaan moest ik een keer een radiocommercial afmaken in een geluidsstudio. Mijn baas kwam er niet uit en hij gaf de opdracht aan mij. Ik moest in de studio het script zien te redden. In de studio las ik het radiocommercial script: ‘We horen een vrouw een kaars uitblazen’.
Mijn baas had overduidelijk geen verstand van radiocommercials. Bij het schrijven van een radiocommercial script moet je namelijk opschrijven wat de radioluisteraar zal horen, niet wat je wilt dat luisteraar zal horen.
Het was onmogelijk om met geluidseffecten het radiocommercial script van mijn baas op te nemen. Hoe hoor je het verschil tussen een blazende man en een blazende vrouw? Hoe klinkt een kaars? En hoe klinkt een kaars die uitgaat? De enige manier om het script voor de radioreclame te redden was om het zo te schrijven:
We horen een lucifer langs een luciferdoosje gaan waardoor de lucifer gaat branden. Op dat moment horen we een aantal mensen zingen: ‘Lang zal ze leven’. Na een paar regels te hebben gezongen zijn ze stil. We horen iemand blazen. Daarna zingt het gezelschap ‘hieperdepiep hoera’.
Omdat we voor deze versie noch de middelen noch de tijd hadden, verdween het radiocommercial script in de prullenbak en schreef ik ter plekke een simpel nieuw script.
Radioreclame is schrijven voor de luisteraars
​
Een radiocommercial script schrijven is veel moeilijker dan een script schrijven voor een tv-commercial. Als consument mis je nu eenmaal afbeeldingen om het verhaal van de reclame goed te kunnen begrijpen. Het enige wat je als schrijver tot je beschikking hebt is audio (geluid). Daarom moet je een radiocommercial script niet beeldend schrijven, maar auditief.
​
Een radiocommercial is een hoorspel. Schrijf in je script wat de luisteraar gaat horen, niet wat je wilt dat de luisteraar gaat horen. Op die manier ontdek je ook of je radiocommercial script zal werken of niet.
​
In het herschreven commercial script van hierboven zal de luisteraar horen dat een vrouw een kaars uitblies, ondanks het feit dat de woorden ‘kaars’ en ‘vrouw’ niet in het uitgeschreven radiocommercial script voorkwamen.
Radioreclame: tips en termen.
Als je voor het eerst een script gaat schrijven voor een radioreclame komt er heel wat op je af. Ik neem de belangrijkste termen van een script even met je door en geef meteen wat tips voor het maken van een commercial.
De SFX in radioreclame
Een afkorting voor de sound effects in je script. In je radiocommercial script kun je deze afko gebruiken om duidelijk te maken dat je bepaalde geluiden in je script wilt gebruiken: SFX: Blaffende hond SFX: Optrekkende auto SFX: Huilende baby
​
Een dialoog in je radioreclame
Als je een dialoog schrijft tussen twee of meerdere personen, maak dit dan heel duidelijk in je radiocommercial script.
​
Radiocommercial-script versie 1
Man 1: ‘Kijk nou!’
Man 2: ‘Waar? Waar? Waar?’
Man 1: ‘Daar op het dak!’
​
Beter is om een duidelijk onderscheid aan te brengen tussen de stemmen. Vergeet niet dat de luisteraar de stemmen niet ziet, maar alleen hoort in je commercial op de radio. Als je een dialoog schrijft tussen drie mannen van rond de 35 jaar, dan wordt het heel lastig voor de consument om die stemmen uit elkaar te houden. Houd hier dus rekening mee. Zowel bij het bedenken van je radiocommercial script, als bij het uitschrijven ervan.
​
Radiocommercial-script versie 2
Man 1 (jongeman van ongeveer 20 jaar): ‘Kijk nou!’
Man 2 (oudere man van ongeveer 50 jaar): ‘Waar? Waar? Waar?’ Man 1 (jongeman van ongeveer 20 jaar): ‘Daar op het dak!’
​
Nog beter is om alvast helder te maken hoe de teksten ongeveer uitgesproken moeten worden in de radioreclame. Zodat je opdrachtgever beter begrijpt wat je bedoelt. En zodat je tijdens de opname niet voor verrassingen komt te staan.
​
Radiocommercial-script versie 3
Man 1 (jongeman van ongeveer 20 jaar) Heel enthousiast:
‘Kijk nou!’
Man 2 (oudere man van ongeveer 50 jaar): Stomverbaasd:
‘Waar? Waar? Waar?’
Man 1 (jongeman van ongeveer 20 jaar): Met luide stem:
‘Daar op het dak!’
Achtergrondgeluid bij je boodschap
​
Hier omschrijf je wat je gedurende de lengte van de spot op de achtergrond hoort. Als je kiest voor stilte in de commercial, dan hoef je dat natuurlijk niet te doen. ;-)
​
Achtergrondgeluid: geroezemoes van een kermis
Achtergrondgeluid: strandgeluiden
Achtergrondgeluid: soundlogo
​
Het soundlogo is een kort melodietje wat meestal aan het eind van de radiocommercial zit. Sommige adverteerders hebben ook een ‘brand track’. Een compositie die over de hele lengte van de spot kan worden gebruikt.
Lengte / timing
Vermeld bij je radiocommercial script altijd hoelang je denkt dat het spotje gaat duren. Radiocommercials bestaan vaak uit eenheden van 5 seconden. Een gemiddelde radiocommercial duurt 20, 25 of 30 seconden. Bij veel commerciële zenders kun je trouwens ook per seconde inkopen.
Als je je script hebt geschreven, lees het dan een aantal keer hardop voor met een stopwatch in de hand. Om te controleren hoe lang je radiocommercial duurt. Als je in de studio zit en je tekst of concept blijkt niet te passen in de aangegeven tijd, dan heb je een groot probleem.
Zorg dat je bij het hardop voorlezen ook rekening houdt met de lengte van de geluidseffecten. Hoelang moet de kat mauwen? Hoelang duurt een explosie? Als geluiden belangrijk zijn voor je radiocommercial, zorg dan ook dat er ruimte voor is.
Lees je script niet sneller voor om het koste wat kost binnen de aangegeven tijd te krijgen. Lees het liever wat rustiger, zodat je nog wat tijd overhoudt.
Experimenteren
Leef jezelf uit tijdens de opnames: de studio is je speeltuin. Speel met tekst, geluid en tempo, en ontdek wat werkt en opvalt. Het voordeel van radiocommercials is dat je tijdens de opname volop kunt experimenteren: variaties in teksten en geluiden kunnen onverwachte resultaten opleveren. Maar onderschat je voorbereiding niet—zorg dat je script zo strak mogelijk staat voordat je de studio binnenloopt. En vergeet niet meerdere versies te maken, zodat je altijd een sterke call to action kunt vinden.
​
Briefing van het script:
Vraag bij de briefing je opdrachtgever het hemd van het lijf over eventuele randvoorwaarden.
​
-
Waarom wil je opdrachtgever adverteren op de radio? Ondersteunt de radiospot landelijke advertenties of een commercial op televisie?
-
Wat is het doel van de radiospot? Interesse opwekken? Converteren? Of merkbekendheid? Dus wil je klant dat het publiek de merknaam beter gaan onthouden?
-
Heeft de klant al een bepaalde lengte ingekocht voor de radiocommercial? Hoeveel radiospots worden er ingezet?
-
Heeft de klant vaste stemmen waarmee gewerkt moet worden? Een acteur met een typische manier van praten?
-
Heeft de klant een stramien voor radiocommercials?
-
Heeft de klant een jingle, soundlogo of brand track dat gebruikt moet worden?
-
Heeft de klant al een studio uitgezocht voor de productie? Loopt dat via een reclamebureau? Of moet jij dat regelen?
-
Op welke radiozenders wordt de radioreclame uitgezonden?
​
Vooral dit laatste kan een geweldige manier zijn om een opvallend concept te bedenken dat past bij de specifieke radiozender. Sommige radiozenders hebben leuke spelletjes of bijzondere rubrieken waar je op in kunt haken met je radiospot.
Focus op één boodschap
​
Veel adverteerders willen zoveel mogelijk informatie in een radioreclame proppen. Maar de tijd van de radiospot is beperkt. Het is beter om je in je script 20 seconden lang te focussen op één boodschap dan om 20 boodschappen op te dreunen. Het publiek hoort dan alleen nog maar ruis en zal niets onthouden van je boodschap.
Om jezelf - en je opdrachtgever - te helpen bij het maken keuzes in de boodschappen, heb ik hier wat tips en tricks op een rij gezet:
Spelling in je script:
Op de radio hoor je nooit het verschil tussen een d of een dt, maar zorg dat je script foutloos naar de klant gaat. Elke fout kan voor de opdrachtgever een reden zijn om je niet te betalen. Foutjes kunnen ook opgemerkt worden door de stemacteur in de studio. Die daardoor bezig is met jouw foutje en niet met het spotje. En dat is weer zonde van de concentratie en de (dure) studiotijd.
​
Call to action:
​
Een oproep aan de luisteraars - en dus potentiële klanten - om in actie te komen. Een website bezoeken, een winkel bezoeken of een nummer bellen. Een sterke call to action in een radiocommercial is kort en krachtig en maakt vaak gebruik van de koffie-of-thee-strategie: "Kijk op internet.nl voor onze speciale aanbieding of bel 0800-0000"
Herkenbaarheid in je script:
Gebruik een soundlogo, een vaste voice over, een herkenbare muziek of een vast tekststramien dat voelt als een warme deken. Zodat je merk altijd wordt herkend door de potentiële klanten en beter wordt onthouden. Het liefst wil je dat de radioluisteraar bij de eerste seconde al weet dat het een radiospot van jouw merk is.
​
Tag-on:
Een radiocommercial is een geweldige manier om aan je herkenbaarheid te werken. Als je vlak na het horen van een radiospot van een bepaald merk, dit merk ook tegenkomt in advertenties of bijvoorbeeld op een abri, dan blijft het merk langer hangen bij de luisteraars.
​
Om diezelfde reden hebben veel radiocommercials een tag-on. Een paar minuten na de hoofdspot - van laten we zeggen 30 seconden - komt er nog een kortere radiospot - van ongeveer 5 of 10 seconden - om de kern van de boodschap nog even te herhalen. Of om de call to action nog een keer te herhalen: Een website bezoeken, een winkel bezoeken.
En dat, dames en heren, is die beroemde kracht van herhaling.
Luister naar mijn radiospots
​
Ik heb in mijn loopbaan honderden radiospots ontwikkeld. Veel zijn helaas verloren gegaan omdat de techniek zichzelf inhaalde. Cassettebandjes werden DAT-jes. En DAT-jes werden AIFF's. De leukste radiospots van de afgelopen jaren heb ik hier voor je klaargezet. En als je een keer met me wilt samenwerken om een sterke radioreclame te maken, dan kun je altijd even contact opnemen.
​De juiste toon voor je radioreclame
​
Heb je geen idee wat de juiste toon is voor je merk op radio? Ook daarbij kan ik je helpen. Voor vele merken heb ik brand voices ontwikkeld. Een unieke manier van communiceren die past bij je merk. Lees er hier meer over: