Freelancers en klanten over hun relatie.
Ze spreken in hun eigen woorden over hun zakelijke relatie.
Mag het ietsje meer zijn?
“Underpromise and overdeliver. Met andere woorden: lever altijd nét even iets meer dan wat je gevraagd wordt of waar je voor wordt betaald. Kom altijd op tijd en laat zien dat je betrokken bent. Loop niet te lang te lummelen op social media of buiten bij de rokerspaal. Je krijgt een fiks uurtarief, onthoud dat en zorg dat je klant ziet dat je je dat realiseert.” Freelance art director.
​
“Waar ik aanstormende freelancers voor zou waarschuwen is dat ze goed moeten beseffen dat er van een freelancer meer wordt verwacht dan van een vaste medewerker. En dat je je dus ook zo moet opstellen. Ga niet ergens zitten en je dingetje doen voor het aantal uur dat je wordt ingehuurd, maar zorg dat je in die tijd het bureau echt helpt. Met een fucking goed-doordachte oplossing, plús iets extra's. Altijd.” Freelance copywriter.
Anekdote:
Een groot internetbureau in Nederland kreeg een keer een vreemd verzoek van een van hun klanten; een grote telecomaanbieder. De adverteerder wilde klant worden bij het bureau op één voorwaarde. De freelancers van het bureau dienden een contract te ondertekenen. Waarin ze aangaven onder geen enkele voorwaarde en via geen enkele manier voor andere telecomaanbieders te gaan werken. De creatief directeur ontplofte en dreigde de adverteerder de deur uit te werken. Hij wist hoe waardevol zijn freelancers voor 'm waren. En hij wist ook hoe absurd het verzoek was. De adverteerder liet gelukkig al snel de idiote eis vallen.
Anekdote:
Freelancer Piet zat een keer bij een bureau Pollewop vrolijk te werken voor een leuk merk. In de wandelgangen had Piet opgevangen dat dit merk had besloten om de relatie met bureau Pollewop te beëindigen. Het merk was verliefd geworden op een ander bureau. Het enige dat Piet kon doen was zwijgen. Beide bureaus zijn namelijk klanten van Piet. En beide bureaus vertrouwen Piet. Ze gaan ervan uit dat Piet vertrouwelijk omgaat met hun informatie. Hoe moeilijk dat ook was voor Piet. Want bureau Pollewop was namelijk een van zijn favoriete opdrachtgevers.
​​“Er werkte hier een interim HR-manager. En die wist dus al heel lang wat de reorganisatieplannen waren. En ik weet dat die persoon naar buiten toe - over mensen die nog in die reorganisatie zaten - al twee maanden van tevoren tegen oud-collega’s had gezegd wie er allemaal weggingen. A; als manager kan dat sowieso niet. B; als HR-manager al helemaal niet. En C; als freelancer op HR kan dat al heeeeelemaal niet.” Marketing manager bij een adverteerder.
“Ik huur geen freelancers in die ik heb leren kennen via de bureaus waarmee ik werk. Omwille van de relatie met ons bureau. Dus de freelancers die bij ons zitten, zijn altijd onze eigen freelancers.” Bettina Dalenoord, marketing communicatie manager bij InShared.
​“Als je bij een klant binnenkomt, en je klapt je laptop open, zorg dan dat er geen dingen tevoorschijn komen van je vorige klus.” Freelance designer.
“Ik heb wel ‘ns een rare situatie meegemaakt. Van collega’s hoorde ik dat een werknemer naar een ander bureau was gegaan omdat hij was geheadhunt via een freelancer. Als dat aan het licht komt, dan is het de laatste keer dat ik je inhuur. Als freelancer moet je je goede naam beschermen. En niet gaat lopen klootviolen.” Ronnie Besseling, digital design director Dawn.
“Als een opdrachtgever je tarief vraagt geef dan ook meteen aan of dat inclusief je lunchtijd is of niet. Wij merken dat sommige freelancers ervan uitgaan dat de lunch doorbetaald wordt. Het is fijn om dit vooraf, met het bespreken van het tarief, al kenbaar te maken.” Creatief directeur.
​
“Ik heb wel ‘ns een envelop thuisgekregen waarin mij vriendelijk doch dringend werd verzocht om 3,50 over te maken voor de lunch.” Marc Kolder, freelance visualiser.
Anekdote:
Een aantal jaar geleden is er een rechtszaak geweest over dit onderwerp. Waarbij een designbureau een freelance designer voor de rechter sleepte. De ontwerper besloot na een paar mooie jaren in vaste dienst weg te gaan bij het bureau. Zodat hij zich nu als zelf-standig creatief kon vestigen. Het werk dat hij bij dat bureau had gemaakt, zette hij vol trots op z'n eigen portfolio. Het bureau was daar echter niet zo blij mee. Zij vonden dat zij de enige waren die met dit werk mochten pronken; het was immers de creatieve output van het bureau. Het incident leidde tot een rechtszaak. Het bureau in kwestie trok aan het kortste eind. Omdat de freelance vormgever het recht had om zichzelf te profileren in de markt met zijn eigen werk. Het is maar dat je weet...
“Ik heb heel vaak een beroep moeten doen op freelancers. En ik merk gewoon dat die (behalve een grote dosis cynisme) weinig brengen als het gaat over het vooruitbrengen van het bureau. Dus die komen hier een opdracht doen en zijn (ook door wat ze zien bij andere bureaus) erg sceptisch. Dat wil ik niet. Dat kan ik niet gebruiken. Ik probeer er dus zo min mogelijk gebruik van te maken. Als je hier een week zit, wat is dan je relatie tot het bureau? Ben je dan een leverancier? Er zijn maar weinig freelancers die zich opstellen als een onderdeel van het bureau. Er is altijd een groter doel dan de klus of de prijs je ermee kunt winnen. Namelijk het merk en het bureau verder helpen. En dat hebben freelancers niet.” Bas Korsten, executive creative director JWT.
​
“Het is goed om te bepalen in welke wereld je wilt werken: voor wat voor soort mensen, wat voor soort bedrijven. Door te kiezen moet het andere afvallen en lijk je te verliezen. Maar je kan niet als allemansvriend door het leven, dan word je kleurloos en pas je nergens. Kies bewust je wereld en word daarin de beste.” Michiel Daalmans, co-founder, The Outsiders.
“De meeste freelancers storten zich meteen op de briefing van de klant, maar ik wil weten: wat voor soort werk willen jullie maken als bureau? Wat is jullie ambitie met deze campagne? Ik krijg altijd terug dat ik de enige ben die dat vraagt….” Freelance copywriter.
“Ik zou willen dat een freelancer zich overal tegenaan ging bemoeien. Want dan gedraag je je als iemand die onderdeel is van het bureau in plaats van eigenaar van het project.” Bas Korsten, executive creative director JWT.
​
“Hoe langer je meedraait als freelancer, hoe meer fingerspitzengefühl je hebt. Je bent een wandelende bibliotheek geworden van creativiteit. Je weet wat goed is en je weet wat niet goed is. Sommige vaste creatieven zien dat in je en waarderen dat ook. Natuurlijk zul je nooit met je vuist op tafel slaan en zeggen dat we de andere kant op moeten gaan. Maar je mag altijd op een slimme - beetje politieke - wijze duidelijk maken wat je van iets vindt. Een klant van me heeft het een keer heel mooi verwoord. Als hij met me werkt, dan weet hij dat hij cadeautjes van me krijgt. Hij zit zelf al zo vast in het proces. En hij is al zoveel kanten op gemept: financieel, creatief, productie-technisch... Maar dan kom ik met mijn vrijegeestige bek. En ik ben totaal niet geïnteresseerd in welk proces dan ook. En ik breek dat los. Ik kom dan soms met dingen waar ze zelf niet aan gedacht hebben. De klant wordt enthousiast en het idee groeit. Je mening durven geven is voor mij een belangrijk onder-deel van het totale creatieve proces.” Marc Kolder, freelance visualizer.
Vakgenoten over je portfolio
"Ik vind het jammer als freelancers werk dat ze voor ons gemaakt hebben niet op hun portfolio zetten. Dat heb ik met regisseurs, dat heb ik met fotografen, dat heb ik met illustratoren. Waarom staat het werk dat je voor mij gemaakt hebt niet op je portfolio? Dat is dus niet het allerbeste? Dan heb je je best dus niet gedaan. Ik ben er trots op als ik zie dat een regisseur een film die we samen hebben gemaakt op zijn portfolio heeft gezet." Niels de Wit, creatief directeur The Oddshop.
​
“Ik kijk altijd een beetje terughoudend naar portfolio’s. Want A: ze laten alleen hun goede werk zien. En B: het is vaak niet duidelijk wat jouw bijdrage precies is geweest in het hele project.” Jolanda Stokman, group manager, production/studio EU Bose.
​
"We hebben wel ‘ns gehad dat freelancers werk op hun portfolio hebben gezet wat nog niet eens gedrukt was. Dat was niet erg handig." Ester Groot, operations manager Jump! Communications.
​
"Wat ik wel heel naar vind - heb ik een paar keer meegemaakt - als ik een idee heb verzonnen voor een merk met een freelancer, en ik zie een paar jaar later hetzelfde idee terug voor een andere adverteerder. Een freelancer heeft geen exclusieve rechten op het idee." Patrick de Zeeuw, owner Alfred.
​
"Ik heb wel 'ns een keer een freelancer gebeld: ‘Het staat op je site alsof het helemaal jouw ding is. Klopt niet. Gewoon vermelden dat je het voor bureau Hunt hebt gemaakt. En dat je met die en die hebt samengewerkt'." Arjan Ribbe, managing director Hunt.
“Een groot probleem voor visualisers is dat zij het idee schetsen. Een idee voor een reclamecampagne bijvoorbeeld. Maar soms gaat het idee niet door. En dat mag je dan als visualiser niet laten zien op je portfolio. Ondanks dat die schets waanzinnig mooi is geworden. Pas na heel veel zeuren mag je soms wat laten zien.” Edith Zandee, mede-eigenaar Mach1 en oprichter LEV Visualisers.
​
“We hadden een freelancer ingehuurd om illustraties te maken voor een digitaal jaarverslag voor een grote Nederlandse klant. Hij deelde die illustraties op Behance en andere kanalen nog voordat het jaarverslag uitkwam. Wij hadden als bureau een contract getekend dat niets naar buiten zou worden gebracht voordat het jaarverslag live zou gaan. Die illustraties gingen over de nieuwe visie van het bedrijf; zeer gevoelige informatie. Dus vraag als freelancer aan je klant wanneer je iets mag publiceren. Publiceer nooit iets voordat het bureau het zelf publiceert. Als je die regel vasthoudt zit je altijd goed.” Ronnie Besseling, digital design director Dawn.
“Bij visualisers ligt het auteursrecht van de schetsen bij de visualisers. Je mag het materiaal gebruiken voor het doel waarvoor je me hebt ingehuurd. Maar daarna is het van mij. En wil je daarna mijn schetsen ook nog voor iets anders gebruiken - als final artwork bijvoorbeeld - dan moet je me weer bellen. Zo moest ik een keer een quitclaim tekenen. En daar las ik ineens dat ik afstand moest nemen van alle rechten van het door mij gemaakte schetswerk. Ja, dat ga ik natuurlijk niet doen. En het mag ook niet! Overigens reageerde het bureau begripvol. Kennelijk was ik de eerste die er iets van zei en daarom hebben ze die regel meteen veranderd. Het is mijn werk. Als je het wilt hebben, dan moet je het kopen. Dan gaan we onderhandelen. En dan ben ik best schappelijk. Maar ik vind het belangrijk dat men weet wat kan en wat niet. Daar ben ik altijd heel duidelijk in.” Marc Kolder, freelance visualiser.
Vakgenoten over credits
“Soms hebben zoveel personen gewerkt aan een klus – freelancers en eigen personeel – dat het als agency niet meer bij te houden is wat de credits zijn. En dan is het soms makkelijker om gewoon alleen de naam van het agency te noemen. En als iets volledig door freelancers is ontwikkeld, dan wordt het wel heel lastig om als agency ownership te claimen.” Hesling Reidinga, creative partner Khanna \ Reidinga.
​
“Je hebt freelancers en freelancers. Je hebt de professionele freelancers. En je hebt een hele grote groep die het freelanceleven ingedrukt is, maar daar eigenlijk niets te zoeken heeft. Die ook de mores van dat freelancen niet goed snappen. Of die een bureau opbellen en uit hun dak gaan als ze zien wat er met hun advertentie is gebeurd. Dan snap je het freelancen niet. Da’s jammer. Nee, je staat niet overal bij met de credits. Dat kan ook niet. Dat moet je ook kunnen begrijpen. Als je dat niet begrijpt moet je ergens anders gaan spelen. In vaste dienst namelijk.” Vincent Mispelblom Beyer, headhunter Flexfirm.
​​"Als een project niet slaagt, ligt het niet altijd aan de freelancer. Als we er na vier of vijf keer nog niet uit zijn, dan moeten we goed nadenken of we de freelancer wel goed hebben gebrieft. En of deze adverteerder of opdracht wel past bij dit type freelancer. Het hoeft niet gelijk aan de kwaliteit van de freelancer te liggen." Mehrnoesh Forouzandeh, client director Anyone?
“Freelancers die op afstand werken vind ik lastig. Want die kan ik niet in de gaten houden. Aan het eind van de dag krijg je dan een mailtje met hun output. Maar dan weet je ook dat ze nog een paar uur hebben gewacht om het door te sturen. Maar eerlijk gezegd; dat zou ik ook doen!” Hesling Reidinga, creative partner Khanna \ Reidinga.